AGAPE

AGAPE
Mami Lalhmangaihzuali Chawngthu
.
Ka lehkhabu chhiarna room atanga ka chhuah pah chuan ka sana chu ka han bih zeuh a, ka rin ai alo tlai daih tawh mai a, mut tuma ka intintuah mek lai chuan ka phone chu a rawn ri ral ral a, ka han en chuan phone call pawh ni lovin reminder ka set chu alo ni zawk a, "Agape" tih zawng chu alo ni. Whatsapp tone a rawn rik chuan ka han hawng dek dek a, Benji tih hming ah chuan ka tawp chat a, "Happy birthday & Happy anniversary to us" tiin... Ka biangah mittui a luang thla ngiai a, inhmangaih em em, inhmangaih hlei thei si loh hrehawmzia chu a tuartu te bawkin an hrechiang ngei ang. Engmah chhanna pawh pe lovin ka phone chu ka ke lamah ka vawm thlawp a, ka na nawn leh ta awn awn mai ani.
.
HMANAH CHUAN…
.
"Kan zirchhuah ve ve hunah chuan nuamsa takin kan awm ve tawh anga, kan inhmangaihna hi mite thik tham khawp ala ni bawk ang"ka beng bul setah chuan chu thu chu a rawn sawi a, thla eng no nghial chu thlirin kan verandah ah chuan kan thu a, amah Bena nen kan nih chuan kan khawvel kha a famkim em em mai a ni. Tleirawl chhuah hlim atang kan inkawp chawt a, kan thianten ngaihzawng an thlak zung zung lai pawhin nghet takin kan in chelh tlat thin. Hun alo kal zel a, zirna avanga inthen a ngaih hun ala awm dawn tih hre mah ila a tak a thlen hma kha chuan a hrehawmzia kan hre tak tak lo. Tunah erawh kan hma hun atana kan rahbi pawimawh tak kan rah hun alo thleng ve ta a, Delhi lamah a zirna chhunzawm turin min liamsan dawn ta. A tellova la khawsa ngai reng reng lo khan vawilehkhatah a tel lovin hun ka hmang dawn a, ka tuar thei angem ka hre lo. Mipa zawk ni mahse ani pawhin awlsam takin a tuar thei bik in ka ring lo; kan inngai a, kan inthlahlel a, midang kan kawp tam lova, thil tih tlan theih tawh phawt kha chu kan ti tlang vek thin.
.
Ka bianga muttui luang chu a kutin a hru zeuh a, "Nakina nawmna tur chuan hrehawm hmasak a ngai miau si a"a ti a, a thaw halh a, "Englaimahin kan inhlat ngai lovang, kan thinlung hi a inzawm tlat tawh a, then hran theih ani ngai lovang"a ti a, min en a, a nui sak a. A kawngah chuan nghet takin ka kuah a, ka dar ah a khabe chu a nghat a, "Ben.. Ka ngai dawn em che ani.."ka ti sap a, "Aw... Mate.. Ka hria alawm.. Ka hrechiang ani. Min ngai ang tih hi ka hria alawm, kei deuh hian ka ngai dawn che asin. Kan hma hun hi ngaihtuah miah lo ni ila chuan i kiangah hian awm reng mai hi ka duh. Mahse nakinah fate kan la nei anga, nuamsa takin ka siam lo ang che u tih hi ka hlau si ani"a ti a. Ka kut chu nghet em em hian a hum a, "A rei lovang, min lo nghak reng ang che aw... "A ti a, thla chuan a mittui chu a rawn chhun de sar a, "Tap miah suh aw.. Tap chunga inthen hi ka duh lo ania"a ti a, "Mahse i tap tho si alawm.."ka tih chuan min kuah thlawp a, kan tap dun ta zawih zawih a.
.
Khawhar em em in ni kan hmang liam thin a, phone ah pawh ka be tha ngam ngai lo. A aw ri ka hriat ringawt pawh khan ka mittui a tla zel si a, thlahnih chhung teh meuh kan inbiak loh hnu chuan a mangang lutuk kha a rawn thlawk haw tawp a. Amah ngaih luat vanga chaw pawh ei tha thei lo chu ka lo cher ve ani poh anaing chu, min hmuh chuan a mittui a tling pam a, engmah sawi lovin duat takin min kuah hle hle a, "Hetiang ni tur si engahnge ka kal tur kha min dan mai loh?"a ti hial a, chutianga a tih meuh chuan ka zak ru chem chem thung. Kei hi heti tak hian ka lo nep bik ani maw tiin ka inngaihtuah a, puitling lo ka inti a, hrehawm ka ti letling zawk a, ka inthlahrung a ni. Chuta chhapah Bena pa lah chuan min fiam zeuh zeuh lehnghal a, nuam lo ve tak chu a ni. Karkhat lai chutia a awm hnu chuan kal turin ka tur sek a, a nui liam mai mai a, ka rilru a hah telh telh thung a! Kan khuaah chuan ka lungleng lutuk in ka ko haw leh tiin kan tlang thang nasa mai hi alo ni a, ka chhungte khap pawh ka tawk ta hial a ni. Bena chu kan ina kal turin ka chah vat a, kan huanah chuan a rawn kal hun chu ka lo nghak a, rei tawk tak ka nghah hnuah a rawn lang ve ta hlawl a. Min hmuh chuan ka thil sawi tur chu alo hre lawk vek ni maiin ka hria, "Ka rilru ka thlak phah dawn chuang lo"a ti nghal hmak a. Ka thutnaah chuan a rawn thu ve a, hnahthel chu ka hai niap niap a, "Ben... I kal leh ngei hi a ngai alawm, kan duhthusam tihlawhtling turin i zirna i zawm leh ngei angai ani"ka ti a. Rilru tawt hmel tak chuan a han thaw halh a, "Enge zir san vak pawh hi a tangkaina awm le? Inhmangaih tak min pawt hrang tur atan hi chuan a ho ka ti ani, ngun tak leh uluk takin ka ngaihtuah ve nasa asin. Kan phak ang tawk tawk kan la thawk ve anga, nang leh kei hi kan inhmangaih chhung chuan a tawk i ti ve lovem ni?"a ti a, chiang tak hian min melh ran bawk a. Rei ka melh ngam lo, ral lehlam chu ka thlir a, thinlung hi a tawt mange! Ka kut chu dimtein a han la kang a, chutah a hmer vawng vawng a, "Innei mai ang.."a han ti phut a, ka rin loh lutuk thil a rawn sawi vang chuan ka lo nui hak a, rum zet hian min melh a, ka nui ngam ta lo, "Dinhmun sang zawk kan beisei avang hian ka hmangaih ber hi ka chan ang che tih ka hlau ani. Naupang chhia pawh kan ni tawh chuang lova, keini ang rual innei pawh an tam tho hi.."a ti a. Ni e, kan thiante ngei pawh innei an awm ve nual tawh a, mahse thawhchhuah nei lova inneih hrehawmzia an hnen atang ka lo hmu vek tawh a, chutiang chu tawn ve ka duh lo ani, "Ben.. Thil tam tak kan suangtuah ve thin kha thleng thei vek dawn lo mahse engemawchen chu kan tihlawhtling ve thei alawm. Min hmangaihzia ka hria, ka tana hei leh chen i rawn kir lehna pawh hi ka ngaihlu takzet, mahse tunah chuan i zirna hi i zawm leh phawt a ngai ani. Keipawhin theihtawp chhuahin ka zirlai hi ka lo zir ve zel anga, hlim takin kan la awmdun ngei ang tih hi ka beisei tlat ani"ka ti a. Thawklehkhatah a thutna atang a tho thut a, "Kan inkar hi i duhdan ang chiaha kal tur ani bik lo, i thutlukna siam apiang hi ka hnial ngai lo che, mahse ka duh loh chin chu min nawr luih tum miah suh"a ti hmuk a. Ka thutnaah chuan che lovin ka thu reng a, mipa zaidam tak ni mahse a duh lohnaah chuan nawr luih a harsa tih ka hria, chuvanga ka theihtawpa thlem pawh ka ni reng a, muangchang hian ka tho chhuak ve a, min lo en reng a, "I kal duh tawh loh chuan kan inkawp zui zel pawh a ngai lovang. I duh chu i thlang thei alawm"ka ti a. Mak ti lutuk hian min melh a, "Engmaw i sawi? Tunah khan inthen i rawt maw?"a ti tuar a, "Hah! Hmeichhia zawkin inthen i cho a maw? Enteh.. Vawiin ni thleng hian ka hmangaihna che avang hian engkim tuar ka huam asin, mi min sawina leh i hmingchhiatna tur tlansan I duh vangin nang chuan awlsam takin min thlah thei ta ani maw?"a ti a. Chutiang zawng chuan ka sawi hauh lo, a tan ngei pawha thiltha zawk nia ka hriat chu ka nawr lui mai chauh zawk ani si a, "Ben.. I hrethiam lo anih kha. Chutiang zawngin ka sawi lo.."ka tih chuan huat hmel em em in min melh a, "Ka haw takzet che ani"tih pah chuan min kalsan a, um zui turin chakna ka nei lo. Ka enzui reng a, ka nat hlau em em tu leh min hmangaih ve ngawih ngawihtu chu na takin ka siam ani si a, keimah ngei pawh hi ka inhua ani!
.
Zanriah kan eikham hnu lawk chuan ka thiante pahnih Latei leh Muanpuii te chu an rawn lut hlawl a, chaw chu tih tham pawh ka ei lo, ka tap tih chu ka chhungten an hria ang tih hlau chuan ka in thup ve hram hram a, thleng ka sil zo a, ka room lamah ka thiante pahnih chuan min zui nghal bawk a. Muanpuii chuan tukverh chu a han hawng a, boruak vawt vur mai chu a rawn lut nghal seng seng a, “Bena chhuk tur pawh engmah kan lo hre ve lova, ala awm deuh reng dawn emaw kan ti a”a tih chuan ka thu ngil zawt a, “Engmaw..?”ka aw chu a khur chhuak hial in ka ring. Latei nen chuan an inmelh zeuh chu ka hmu reng a, “In in hau anih ka ring reng a”Latei chuan a ti a, thil awmdan chu ka han hrilh dun mawlh mawlh a, “Chutiang em chuan thil a kal pui thui ang tih ka ring lo asin”ka ti thawp sat a. Min khawngaih hmel tak chuan min melhdun tlawk tlawk a, ka mittui chu a far zawih zawih a, ka thiltih kha hetiang taka pawi thei tur hi ani tih reng ka hre lo, hria pawh ni ila ka ti tawp duh kher lovang. Ka muhil lo chiang kher mai, min rawn phone mial mahna tiin ka phone pawh chu ka lukham hnuaiah ka dah a, mahse a reh vung vung si. Ka tal ka tal hnu chuan khua pawh a lo var ta hial a, ka tho vat a, pawnah chuan boruak thianghlim chu dawngin ka tei kual sek a, ka nuna bet tlat ang mai khan ka thawh hlim atanga ka mut thleng khan Bena kha ka ta neih thin, mahse tukin zing atang chuan a tellova nun hman zir a ngai tan ta mai ani si a, zirlai zir harsa leh hautak em em ka hmachhawn ani tih ka hria a, mahse ka tlawm mai bik lovang.
.
Chutianga hun ka hman chhoh nawk nawk na pawh thla hial alo vei ve tawh a, ka lunglenna chuan tuarchhelna min pe a, ka zirna kawngah hma ka sawn phahzia chu ka in hria. Lungleng leh khawhar hman lova lehkhazir chu ka tum ber ani a, ka zirna kawngah tal hmasawnpui chu ka tum ani. A unaute hnen atang a chanchin chu ka hre ve reng bawk a, kan boruak chiangkuang tak an hriat loh avangin engkim min la hrilh vek a, ka nawrna avanga zirna chhunzawm leh anih avanga an lawmzia chu min hrilh bang thei hek lo, chung hunah chuan ka thinlung hi a ipik thin hle a, kha ngaihawmpa kha ka ngai thin! Thla eng riai chuan ka tukverh chu a rawn chhun tlang a, ka zirlai dah meuh chuan ka han hawichhuak a, thlifim a thaw heuh heuh bawk a, naktuk mai hi October 22nd, Bena nen kan anniversary leh ka birthday ni bawk, hlim taka amah nen hun kan hman thin ang kha alo ni dawn reng mai. Ani nen kum engemawzat kalta atang khan kan hmang dun ziah a, tunah chuan khawharna nen ka hmang dawn chu ani ta ber. Ka rilru no lutuk tur chu duh lovin tukverh chu ka khar a, ka zirna dawhkan ah thu in ka rilru lak pen chu ka tum ngar ngar a, thil awlsam ani hlawl lo. ka nuna a rawn luh atang a vawikhat nan hetiang hian ka awm a, ka tan chuan hriatthiam a har zual a, ka ngaihtuah phak loh tawp thil thleng chuan min tin a ngawih ngawih ani. Kan hlim dun em em thin a, he hun lo thleng mai tur angah ngat phei hi chuan thil ropui tak ni lo mahse a tharin thu kan tiam dun thin a, ‘Pathian leh kohhran hmaah nupa kan nih hma loh chuan sex kan hmang lovang’ tiin kan intiam thin. Chutiang ngaihtuahna chuan min tibuai tawp thei lova, mut zai ka rel ta nge nge a. Ka mut hmunah te chuan khati khawpa inkawp nghet leh inngai thin vawilehkhata in zawmna nei tawh lo ang maia han tawp ringawt thei chu mak ka ti a, ka insum theihna te chuan min kalsan leh ta, ka mittui chu a buak in a rawn baw zung zung a, ka tap ri chu ka chhungten an hria ang tih hlau in ka ka chu rizai in ka hnawh a, thinlung hi a na a ni. Sana chu ngam leh ngam lo hian ka han bih tawk tawk a, dar sawmpahnih alo pel fel chiah a, ka thaw hak a, engkim a danglam zo tawh. Thawh tumin ka han in beng kang a, ka phone nghawr dat dat chu hria in muangchangin ka han ban a, Bena hming rawn lang ka hmuh chuan ka phu zawk a, hei hi ka nghah chu ani lawm ni? Lawm taka lo chhang awm tak ka nih vei nen chutianga ti lo chuan phone chu ka vawm thla tawp a, a in ring chhung chu ka melh tlawk tlawk a, kei hi ka a zo ta em ni? Message rawn thleng chhunzawm nghal chu ka han hawng a, “Happy birthday & Happy anniversary to us.. “ tih te chu ka chhiar sual anih ring in ka han chhiar nawn leh a, hetia min kalsan tawp hnuah heti hian a rawn ti ngam amaw? Phone call rawn kal leh chu rang takin ka pickup a, ka rilru tawt na zawng zawng bo thak khawp a ankhum chu ka duh ani. Ka thinlung ipik na zawng zawng reh vek tur khawp chuan min rawn be mek tu chu ka lo ankhum a, ka la hman ngai reng reng loh tawngkam te pawh ka hmang ve tih ka hria, ngawi rengin min ngaithla a, eng thu mah a sawi lo. Ka duh ang tawka ka an hnu chuan ka thawl ve ta hawkin ka inhria, “Mate… min ngaidam rawh aw, min ngaidam thei ta lo anih pawhin vui theihna pawh ka nei lo”a ti dam diai a, “Ka laka vui na tur nei tawh lo khawpin I hrang tawh alawm”ka ti hmak a. Chutah chuan a mangang ve tih ka hria, inhrechiang tur khawp khan kan inkawp tam ve miau a, ngaihdam min dil char char a, ka lak atanga kalbo tir ka tum vanga a rilru a nat lutuk vang ani tih chu a sawi reng bawk a. Thildang vang anih loh avangin ka tan pawh thlah tawp chu a harsa ve ani. Keimaha hrehawm leh khawhar taka hun ka hman ni tura ka lo ngaih ah chuan hmangaihna kehchhe lek lek chu kan zawm leh ta a, kumdang ang bawkin kan thutiam thin pawh kan tiam dun leh ta a.
.
Pangngai tak chuan kan han awm chho leh ta chu ani a, nitin kan hun hman dan inhrilh tawnin kan hlim ve hle thin. A chang chuan ka rilruah hlauhthawnna hi a rawn awm ve fo thin a, mahse amah ka rintawkna avangin chutiang ngiahtuahna chu neih ka duh ngai lo. Krismas hmang tura a rawn haw theih loh avanga hrehawm kan tihna thinlung te kha a inzawm tlat a, kan inhrethiam tawn a, kan inthlakhlelna leh inhmangaihna tizualtu a ni mah zawk. Kan chhungte ve ve pawhin an hriat leh an pawm kan ni a, chutiang chu ni mahse mawi lo leh an khak ngai in kan awm ngai lo thung. Bena chhungte chuan min ngaina der thiam ve em em a, a awm loh pawhin an inah leng turin min sawm reng a, kal tak erawh ka duh lem lo. A rawn haw chang erawh chuan chawei ngei ngei turah min dah tawp a, hreh tak chung chuan ka ei ve thin. Hun pawh a kal ve zel a, harsatna em em tawk lovin kumhnih chu alo liam veleh reng tawh. Hetih hun chhung zawng hian Bena chu rinhlelh awm leh rin ngam loh tura a awm ka hre ngai lo.
.
Aizawl lamah keipawh ka zirna chhunzawmna in ka awm a, thian thar te pawh ka tawng ve nual a, ral atang erawh Bena chuan min rawn control viau a, a changin a hlimawm a, a chang in thinrim takin ka awm thin bawk a. Chung zawng zawngah chuan kan in hmangaihna chu hlu ka ti ber fo thin. Ka pa chu a hna avangin Aizawlah an han sawn zui ve mai a, in leh lo nei sa kan ni bawk a, ka naute pawhin hrehawm an ti lo. Krismas hmang turin Bena chu a rawn haw ta ziah a, Aizawla cham chu a thlahlel hle thin a, a chhungte lungawiloh thleng rak a awm a, krismas urlawk ni ah peih lo takin kan in vai liam thin. Hetia kan in vai liam apiang hian kan zirna chhunzawm lova ani ka lo nei lo kha ka inchhir ru hle thin a, sawichhuah erawh ka tum chuang lo. krismas urlawk zan a ni a, ka naute chu an thiante nen kan inah hman an tum avangin ka room lamah ka inthiarfihlimsan a, darkar tam fe chu Bena nen kan inbia a, hmang tlang thei lo mah ila chu kan inbiakna ringawt avang pawh chuan ka bula awm ang maiin ka ngai a, hrehawm ka ti lutuk thin pawh kha a ziaawm ve tawh. Khawhar taka ka awm hi chuan ka tawngtai nasa hle thin a, chu chu ka chakna ber a ni tih pawh ka hria. Ka naupan tet atang Pathian hnenah ka nun hi ka hlan tawh a, a duh ang ang a a hman atan ka lo inpe tawh ani. A chang chuan ka han dai pelh ve rap rap a, kan dai kai tawh emaw kan tih te ngei pawh hian min lo chimpil leh thin alo ni.
.
Kum alo thar a, Bena pawh Aizawla rawn cham khawmuan tumin a rawn chhuk hma a, a hmaa kan hlim lohte pawh theihnghilh thakin am takin hun kan hmang leh a, a ni telin kan inthlakhlelhna leh kan inhmangaihna chu a zual zel ani ber. A chhuk hma zan chuan kan inah rawn lengin zan rei tak thleng kan meng a, beiseina sang tak nen hma lam hun pawh kan suangtuah ve a, hna kan nei emaw nei lo emaw kan zirlai kan zawh hunah kan innei ang tih chu kan thutlukna ani. Hun chelh din loh ta chu a liam ve zel a, keipawh ka zirnaah ka tluang bawk a, ka hmangaih ber nen kan thutiam kha ka hrereng a, a hlawhtlin hun chu ka thlir ve reng thin. Nikhat chu college lam panin muangchangin ka kal a, college ka thlen hma deuh chuan nu valai tak pakhat hi ka lam pan in a rawn kal phei mek a, ka zawn a thlen chuan a ding chawt a, “Lalpa tana I inpekna kha I tihhlawhtlin a hun tawh”a ti a. Mak ti zet hian ka han hawi kual a, ka bulah chuan tumah an awm lo, ka han in kawk a, “Keimah hi em ni?”ka ti a, chutah ka bulah rawn kal hnaiin ka ban chu a vuan a, “Ringlote hnena chanchintha hril tur hian nang hi ruat I ni, Lal thu hi hnial theih ani lo”a ti a. Chu hun reilote chhung chuan hlauhthawnna in ka khat nghal vek, hmanhmawh zetin college chu ka pan sawk sawk a. Nilengin ka rilru chu a nuam lova, engemawti takin kha nu khan min rap riau tlat ani. Thudik lo hulhual chu a sawi bik silo a, ka naupanlai khan ka nun chu Pathian hnenah ka hlan ngei alawm, a duh anga a hman turin ka inhlan tawh a, mahse tunah chuan ka inphal ta meuh lo tih ka inhrechiang hle. Zana Bena nen kan inbiak chuan ka sawi chhuak nghe nghe a, “Chungte chu kan inneih hunah kan theihtawp kan chhuah dun dawn alawm”a lo ti awlsam et a. Keipawhin ngaihtuah zui loh chu ka duh a, ka theihnghilh ve vat pawh ka ring.
.
College ka zawh nan kumkhat chiah ka hmabak a awm tawh a, Bena chuan a zirlai zir zovin rawn haw lova inhlawhna zawn nghal chu a tum a, ka zirlai ka zir chhungin kan inneihna tur pawisa lo khawl chu a tum a ni. A chang chuan innei mai tur ang ten ka suangtuah ve fo a, a tam zawk ah erawh min daltu lian tak awm hian ka hre thin thung. Ka zirlaiah ka tichhe ngai lova, hma hun eng tak neiin ka chhungte ngei pawhin min hre ve thin. Chawlhni zan a ni a, zan dang ang bawkin kan chhugkua pawh kan inkhawm a, kan thuhriltu chuan a thusawi tur thupui atan ‘Chanchintha hril’ tih chu a rawn thlang mauh mai a. Bible a chhiar zawh a a tawngtai lai chuan ka taksa hi a sa chhuak vek a, ka mur seng seng a, ka awmdan chu a dik lo tih ka hre nghal mai a. A tawngtai zo kan han meng chu pulpit a ding mek kan upa chu eng var em em mai hian ka han hmu a, ka mit chu ka nuai vat a, mahse a la pangngai reng, tlanchhuah daih mai ka duh avangin ka han hawi kual vel a, chu rilru ka put lai tak chuan ka taksa pum chu a khur chhuak ta vek a. Ka bul maia thu ka nu leh ka nau chuan ka awmdan an rawn hmuh chuan min rawn sawi nawk nawk a, ka thlanfim chu a chhuak bawk a, “Halleluiah Amen”tih hi a rawn thleng nghal a. Ka hmui chu ka hup a, taksa chetna dawn hi ka duh ngai lova, ka hlau ani ber ang chu, kan thuhril tu chuan a thusawi pawh sawi zawm lovin hla a thlang a, ‘Lalpa I rawngbawla min ko hi’ tih hla kan han sa chiah chu ka thutna atang ka vir chhuak zawk a, ka zah ber thil chu ka tih a lo ngai reng alo ni. Lamtual ah chuan ka tlu tawp a, ka mittui chu a tla zawih zawih a, mahni inkhawngaihna in ka khat bawk a. Ka taksa khur nasa lutuk chu tihtawp ka duh ber, Hallelui ka pek nasat poh leh ka khur chu a reh ve tial tial a, hla kan sak zawh chuan pangngai takin ka taksa pawh a awm leh thei ta. Ka han hawichhuak a, tupawh mai chuan min melh thuap hian ka hria a, ka zak ngawih ngawih a, Lalpa hi ka zahpui chu ka ti phal bik lo, mahse ka awmdan ni ngai reng reng lova ka awm chu ka zak ani. Kan haw hnua chhungkuaa kan sawikhawm pawh chuan thusawi tur a rawn lut zawt zawt a, mahse eng thu mah chu ka sawichhuak ngam hlawl lo.
.
Chu thil a thlen atang thla khat a liam leh tawh a, ka nundan pangngai angina hun ka hmang zel a, nitin class ka kal a, min delh rittu pawh kha tunah chuan a awm ta lo. Krismas a hnai tawh a, class erawh kan la chawl chiah lova, bus nghaka kan in peng a ka din lai chuan ka taksa chu a rawn sa leh ta chiam a, ka awmdan hmasa ang kha ani tih ka hriat chuan college lam pawh pa ngam lovin ka tlan haw a. In ka thlen chuan ka nu chauh a lo awm tawh a, ka hmelah dik lo a awm tih a hre ve mai a, ka room ah kan tlan lut a, tawng hriat loh chuan ka tawng ta mawlh mawlh a. Engtia rei nge chutiang chuan ka awm ka hre lo, “Lalpa, kei lo hi midang tam tak an awm alawm, engatinge kei kher min thlan?”tiin ka tap chhuak ta zawih zawih a. Ka nu chuan min kuah a, “Nu, Bena nen duhthusam kan nei ve asin, hlim takin kan innei anga tiin beiseina te pawh kan nei ve asin”ka ti a, “Bawihte… Ka hria alawm, ka hria asin…”a ti a, a mittui chu a hru zeuh a.
.
Thingpui chawi chung chuan sitting room chu ka pan a, Bena chuan min lo nuih var var a, kumdang ang bawkin Krismas hmang turin a rawn haw a, Aizawlah a cham khawmuang leh mek a ni. Ka chhungte an mut tawh avangin mitmei ven a ngai lem lova, inthlahlel takin kan inkuah chial a, “Mate… thla li chiah ka nghah a ngai ta, ka nghak chhuak ve teuh ta hle mai che”a ti a, ka hrawka hnawhtu awm avang chuan ka tawng chhuak theilo, ka nui ta ringawt a. Ka kut chu la in a han hum vang vang a, a kut lum thar thar chu ka thlekhlelh ngaiin ka la thlahlel reng a, nghenchhan tlak a taksa pawh a la pangngai reng a, a kiang a ka thlamuan thin ang tho khan ka thla pawh a la muang reng. Chumi piah lamah kim lo engemaw tak hi a awm miau si a, min mawlhtu lian tak hi ka haider thei mawlh silo. Ka hmui chu a han tawk zeuh a, “I danglam riau in ka hria, min ngai ve lo a ang ka ti”a tih chuan ka phu deuh zawk a. Min kuahna kut chu a la thla a, “Rilru dang te hi I pu ani lo maw? Tun chauh hi ani lo, thla liam ta atang khan I awmdan hi a mak, ka hriat ve loh thil engemaw inphum ru hi a awm ani lo maw?”a ti ta charh charh a. A kawngah chuan ka han kuah a, “Engthil nge awm se I tih a? Ka ngai lutuk che a, ka danglam ah I ngai mai mai anih chu”ka han ti ve a, chiang tak hian min melh a, “Hei leh chen kan inkawp hnu leh ka rilru zawng zawng I lakah ka pek hnu che hian rilru dang min put san leh daih ang tih hi ka hlau a, ka ta ni chiang tura ka lo ruat lai che hian midang ta I ni ang tih hi ka hlau em atin ni”a ti a, “Ben, tumah hi kan inkarah an tlazep lova, rilru dang hi ka la pu chhin ngailo bawk. Ka hmangaih che a, I nupui nih pawh hi ka duhthusam ber ani”ka ti a. Ka kuahna kut chu a la a, a fawp a, chutah duat tak hian min kuah a, “Ka nupui i nih hma leh I nih hnu thleng pawhin, ka tan I rinawm tlat ang tih hi min tiam nawn leh rawh”a ti a, a duh ang ngei chuan ka tiam a, ka kuta zungbun min bun tir lai chu mittui tling pam in ka en reng a, “Kan inneih zungbun in a thlak hma loh chuan he hmunah hian zungbun dang a awm tur ani lo”a ti a, kan in en a, kan nui dun ta var var a.
.
Kum alo thar a, keima taksaa danglamna lo awm thin pawh a lang leh ta lo. A reh hlen ve tawh turah ka ngai a, ka lawm rilru hle nghe nghe. Anihna takah chuan ka phak ang tawk rawngbawlna chu ka pha ngailo, kan kohhranah pawh a kul a tai in ka inhmang ve tho a, Kristian chhungkua din tumin rilru pawh kan seng ve bawk a, kal chhuak kher a rawngbawlna neih chu ka tih turah ka dah thei lo a ni. Kan exam pawh alo hun a, ka theihtawpin ka inbuatsaih ve bawk a, mihring lama ka tih theih ang zawng zawng chu a tawp ka thleng in ka hre ve, mahse Pathian remruat ah hian mihring te hi thu pakhatmah kan lo nei reng reng lo hi alo ni. Exam tura ka chhuak tur chu ka pum a rawn na vak a, nidanga ka pum angah ngaiin ka chhungte pawh ka hrilh lem lo. Ka nau in min thlah a, pum nuam lo riai riai chu a reh mai beiseiin exam hall ah ka lut tlang nghal a. Ka damdawi ei khan min chhawk mai beisei chuan ka ziak mawlh mawlh a, mahse dam a hnekin a na chu a rawn zual ta zel a, ka khaw hmuh a phe ruai a, ka pum chu ka dawm a, ka thiannu in min rawn kuah chu ka la hre deuh a, a bak hriat ka nei tawh lo. Ka harh leh chuan khum pakhatah hian ka lo mu reng a, ka han che dawn a, ka che tha thei ta hauh lo, ka thawm hria in ka nu chu a rawn tlan vat a, “Nu, khawnge ka awm?”tia ka zawh chuan ka biangah a rawn dawm a. Ka chalah min fawp a, “Bawihte, hospital ah I awm mek anih hi, nimin tlai khan I rilphir paih a ni a, chiang lo deuh deuh in I rawn harh a, tunah chuan I harh chiang ta alawm ka va lawm tak em”a ti a. Ka pum chu ka han dap a, chutah hriatchhuah thut neiin ka au thawt a, “Ka exam a ngai asin”ka ti chuai ta raih a, “Bawihte, chance te chu I la ngah tho alawm” a ti a, mahse a mitmenga min khawngaihna chu ka hmuh hmaih bik lo. Ka mittui chu a rawn luang chhuak a, “Ka tlawm ta e, Lalpa, I duh ang chuan min hmang ta che”tiin ka phun sap a, min kohna hi ka haider nasat poh leh ka taksa hian a tuar nasa dawn tih chu chiang takin ka hria a, ka tuar ngam tawh lo a ni.
.
Damdawiin atang kan chhuah hnu chuan Pathian min kohna aw chu ka ngaichang leh a, a hmaa ka hriat thin zawng zawng a bo tawh si, rinhlelhna chuan namen lovin min tibuai leh ta. Keima tum vang ringawta kalchhuak tur angah te ka han inngai leh bawk a, ka nun chu a ipik churh a, tuma hnenah ka sawichhuak ngam silo. Bena hnenah engtinnge ka sawi ang tih ka ngaihtuah chang phei chuan ka thaw a chham mai dawn in ka hre thin. Nikhat chu nilum aia in chunga ka awm lai chuan ka rilruah Agape tih ringawt hi a rawn lang a, a awmzia tak tak pawh ka hre lem lo. Zanah Bena nen kan inbia a, ka rilrua riak reng Agape chu ka han sawi chhuak a, “Agape chu sawifiah vak a ngai lo, ka hmangaihna che nen hian tehkhin ta la, a danglam nasa viau in ka ring lo”a ti a, a nui kur kur a. Ka thutak em avang chuan rei a uang lo, “Pathian hmangaihna hi kan hrethiam phak ngai lovang, tawp chin nei lo, uncontional love, phut let awm hauh lo hmangaihna anih rual hian ata ni tura min neih erawh a duh ber ani tho a. Aaa.. ka sawi thiam ve dan ber chu a ni”a ti a, amah vek chuan, “Ka sawi ang zawng zawng khi I laka ka awmdan ani ve in ka hre bawk, Pathian hmangaihna chu tehkhin rual ani hauh lo, mahse mihring leh mihring inkara inhmangaihna awm thei ah chuan ka hmangaihna che hi Agape aia a nepna ka hre lo ka tihna mai chauh a ni”a han ti leh a, a thaw hak a, “Nitin mai hian I danglam zel a, hetichung hian I awmdan ang ang hian ka enliam zel che a, eng hian nge I rilru mawlh ka hre lo, chutichung chuan ka hmangaih ang chea min hmangaih turin ka phut kher lo che a, mahse neih ngei che erawh ka duh ani”a ti a, sawi mai tur hre lovin ka ngawi reng a, “Engemaw tal han sawi ve teh”a ti a. Ka thinlung chu a tawt up up a, “Ben, engtinnge bul ka han tan ang ka hrethiam lo a ni”ka ti a, “I duh duh danin tan tawp rawh”a ti a, “Ben, missionary turin Lalpa hian min ko tlat si a, ka haider lui thei tawh lo ani”ka ti a, phone lehlama thaw hak ka hriat chuan ka thinlung hi a na zawk a, “Tichuan I kal dawn ta a?”beidawng aw a ni, “Min kotu hian min ko na em a, ka hnial ngam tawh lo ani”ka han ti leh a, a vawikhat nan phone chu a dah ta hmak a. Khumah chuan ka let tawp a, “Lalpa, ka hmangaih ber nen min pawh then kher hi a ngai em ni? I remruat dan hi ka hrethiam lo ani”ka ti a, kha leh chen beiseina nena hma hun ka lo suangtuah pui thin, ka chhiat ber lai pawha min thlahthlam ngai lo tu chu ka kalsan angai a, kumkhua atan pawh ani maithei si a.
.
Nihnih chhung chu Bena hnen atang call emaw message emaw ka dawng lo, kei lah chu engkim a kal tluang purh a, Ramthim Veitute missionary tirhbelh tur thawm hria in dilna ka thehlut ve nghal vat a, hetih lai hian tling lo ila tih chu ka la duh fan a ni. A ni thumnaah Bena message ka dawng a, “Engtia awm turin nge min duh?”tih zawhna chu chhan dan tur ka hre lo. Ka rilru chhungril berah chuan ka hna dil chu tling lo ila tiin ka ngaihtuah ve reng a, ka hmangaih em em Bena nen hlim taka awm chu ka thil chak ber ala ni reng. Missionary tura kan interview result a lo chhuah chuan ka hming a rawn lang ve vang a, haider lui thei ka ni tawh lo, huaisen takin min kotu duhna ah chuan ka kal mai tur a ni. Zana ka mu lai chu ka harh hlawl a, tukverh ka lo kalh lo ni ngei tur ani, thli chuan a rawn chhem hawng a. Ka tho a, tukverh chu ka khar tha a, ka room chu ka han enkual vel a, mite lakah chuan in ropui nilo mahse kan tan chuan he leiah he in aia nuam leh ropui hi kan nei lova, mahse hei ngei pawh hi ka kalsan a ngai dawn si. Ka phone chu ka han en a, message lo awm chu ka han hawng a, “I tum lui talh ta si a, ka dan theih I ni lo tih ka hria, I rawngbawlna turah duhsakna ka hlan a che. Mate, ka hma chauh sialin nang hi ka dang thei lo che a, mahse hei hi ka chah ang che aw- ‘Agape’ aia thlum hmangaihna hi I tawng ta lo anih chuan, englai pawhin helai hmunah hian ka lo awm ang”Bena message chu mittui nen ka chhiar a, ka thingthi rawp a, “Lalpa, nang hi ka bel tho tho ang che”tiin ka au chhuak a.
.
Ka rawngbawlna tur hmun Agartala bial chhunga Bahumani ah chuan ka rawngbawlna chu ka han tan ve lawp lawp a, lungleng chi ka ni bawk a, zan tam chu mittui nen ka hun ka hmang a. Bena chu englai mahin ka theihnghilh ngai lo, kumkhuaa inthen hlen tur anga ka ngaihtuah phei chuan ka na ve vawng vawng fo a, mahse ka tawngtai vat thin. Chutiang chuan hun a lo liam ve zel a, ka rawngbawlnaah chuan ka in duh khawp lo telh telh a, lunglen chang awm thin mahse ka lungleng hman lo ani ber. Kan vela buh lak tur tam tak awm chu ka hmuh in thawk tu kan indaih lohzia ka hria a, ka thalaipui te ka ngai ngawih ngawih thin. Biakin hmun kan han lai a, thlan tui far zawih zawih a thahnemngai taka kan han sa te chu nuam ka ti a, hahthlak in chau ve thin mahila thinlung lawmna thuk tak hian min chenchilh a, hrehawm ka ti ngai lo. Ring thar kan neih tluka lawmna hi a awm ngai lova, tling lo taka ke kan pen ve na leh kan rawngbawlna malsawma a awm thin chuan min kotu kohna hi a chianzia min hriat nawn tir thin a, phur takin ke ka pen thin. Lalpa tana inpek tak taknaah chuan kan duh ber leh hmangaih ber te, kan thlakhlelh em em te nen lam hian kan vuiliam alo ngai thin si a.
.
KUM 5 A LIAM HNU CHUAN…
.
Kum 5 chhung liam ta chhung zawng khan Bena hnen atang kumkhatah vawikhat message ka dawng thin a, a tir ka tarlan ang kha a hnen atang a ka dawn thin chu a ni. Ka rawngbawlnaah ka tui a, mahse he message ka dawn apiang erawh chuan ka na nawn ve thin; hun hlui leh nunhlui ah min kir pui ve fova, Pathian hian ka tan engthilnge a ruat ang tih hi ka ngaihtuah ve fo thin bawk. Kan biakin compound hungna tur mau la in kohhran mi kan thawk chhuak a, hlim takin hun kan hmang a. Kan tum ai kan mau lakna alo hlat deuh avangin in kan thlen meuh chuan khua alo thim titih der tawh a, ka in ka thlen hma deuh chuan ui bauh that that ri chu ka hria a, ka ui ngei niin ka hria. Hmanhmawh deuh tak chuan ka kal a, ka thawm hria in ka ui chu a rawn tlan vat a, chutah a han bauh leh chiam a, a bauh na lam chu ka en a, rukru tur em ni aw tia ka ngaihtuah lai chuan mi pakhat hi kawmkil atang a rawn chhuak hlawl a, ka beisei loh lutuk in Bena alo ni. Ka mumang nge a tak tak tih hriat tumin ka han insik ru a, chutih mek lai chuan ka hnung lam atang ka nau chuan min rawn man thut a, chu thil chu a thleng rang lutuk a, lo dawnsawn dan pawh ka thiam lo zawk. Ka rawngbawl chhung chuan Bena leh ka nau chu chhuata pherah chuan an tlu zal a, tutemah chu kan tawng lo. Rawng ka bawl hnuah ka inbual a, ka inbual lai te chuan Bena chu ka lo ngaihtuah leh veng veng thin. Kum 5 hnua kan inhmuh leh hmasak ber na ani a, a hmel la danglam lo mahse a hma ai chuan alo lang puitling ve ta hle a, cher ve tak ni thin kha a sa pawh a lo muk ve tawh, keimaha a thawh dan thleng in a la pangngai reng a, helai hmunah hian ka hlim em tih hriat tuma lokal anih chuan ka hlimzia hi a hre ngei ang. Chaw kan eikham hnu chuan thleng sil ka tum a, Bena chuan min lo dang vat a, ka nau nen chuan engkim an ti vek a, thingpui sen hang chawiin pawnah chuan ka thutsan a. Ka thenawmte tawng nak nak thawm chu ngaihnawm titakin ka ngaithla a, “I hlim hmel hmuh chu a nuam takzet ani”ka hawi vat a, Bena chu kawngkhar ngheng hian alo ding a, “Ni e, ka hlim takzet ani”ka ti a. Ka thutna ah chuan a rawn thu ve a, thla chu a eng tan ve tawh a, a nuam tawk vel ka tih thin ang chuan a eng deuh ruih a, “I hnena ka thuchah hnuhnung ber kha ka tan alo ni reng si a..”a han ti a, a sawi awmzia ka man lo tih hria in amah vek chuan, “Mate.. Pathian hmangaihna hi alo thuk in alo ropui em anih hi, kan sual chung leh kan hawisan chung pawhin min hmangaih a, engmah a tana tih kan neih loh ber lai pawh hian ani chuan tawp chin awm hauh lovin min lo hmangaih a. Chutiang ang taka hmangaihna ropui chu nei niin ka lo inhre ve a, ka zak ani. Kei chuan I lakah phut tam tak ka nei a, min hmangaih let ve ngei turin ka phut bawk che a, ka lo a ngawt mai. Engtinnge Pathian hmangaihna chu ka lo tluk tehlul anga, tehkhin pawh ka lo tehkhin ngam zawk le”a ti ta ngawih ngawih a. Thu sawi duh tam tak ka nei a, mahse sawi nghal vek chi ani em ka hre lo, ka han ngawi deuh reng hnu chuan, “Ni e, Pathian hmangaihna hi kan hre zo lova, kan hre zo ngai dawn lo ani”ka ti a, “I rawngbawlna tawiawm tur leh I tana ding tlat tur I mamawh in ka hria, I rilru a la danglam lo anih chuan”a ti a, ka va melh kawk a, thla chu alo thlir daih a, “I rawngbawlna dal tu nih ka tum lova, tawiawm che ka duh ani”a han ti leh ngat a. Ka kut khur der der chu a rawn la a, “Engtikahmah nangmah chauha ding turin ka kalsan leh tawh ngai lovang che”tiin ka kut chu a fawp a, “Benji….”ka mittui tling pam karah chuan ka nui sak a, “KA hria e I chhanna chu, engmah sawibelh a ngai lo”tiin min rawn kuah chu atum a, chutih lai tak chuan thawm a rawn awm thut a, rang takin kan inthlah vat a, ka mikhual neih thu hria in ka thenawmte ho chu an rawn in zui diah diah a. Ka chan tawh emaw tia ka lo ngaih tawh chu a hun takah Lalpan min pe let a, Lalpa avanga kan chan ngam phawt chuan a let hi Lalpan min lo pe phal khawp alo ni. Kei ngei pawh ka hmangaih ber chu nun thar nen min pe let leh si a.
.
“KA THLAN LOH KRAWS PUT HI A RIT KA TI VE THIN, PHUR KANG ZO LOVIN KA TLUK PUI VE LEK LEK FOVA, MAHSE KA DAI TA SA SA, KA DAI ZEL ANGA, CHAWLHNA NUAM KHI MIN THLENPUI HMA LOH CHUAN THLAH LOVIN KA VUAN TLAT ZEL DAWN ANI.”
.

(Chhiartu duhtakte, Lalpan malsawm cheu rawh se)
.